Hotel jest wyjątkowym obiektem do oświetlenia. Tutaj koncentrują się niemal wszystkie funkcje oświetlenia związane z pożądanym wyglądem oświetlonych obiektów i dobrym samopoczuciem gości hotelowych. Można wyodrębnić miejsca, gdzie wygląd oświetlonej przestrzeni i samopoczucie gości hotelowych wchodzą w specyficzne relacje, które powstają pod wpływem emocji wzrokowych i tworzą ogólną atmosferę – czynnik najczęściej decydujący o prestiżu. Emocja wzrokowa jest nieświadomym i kluczowym doznaniem, ponieważ to ona decyduje w ułamku sekundy o pierwszym wrażeniu, które wpływa na odczuwanie nastroju i atmosfery miejsca. Gdy chcemy, aby goście hotelowi czuli się wyjątkowo dobrze, to oświetlenie powinno być zaprojektowane w szczególny, emocjonalny sposób. Sztuka i technika oświetlania powinny tworzyć w hotelu harmonijną całość. Niniejszy artykuł przedstawia przegląd efektów świetlnych w wyodrębnionych miejscach, które mogą wywoływać pożądane emocje wzrokowe.

Fasada i wejście

Fasada Burj Al Arab Copyright: jejoen/sxc.hu

Iluminacja fasady tworzy nocny, marketingowy obraz hotelu, który jest zawsze inny niż przy świetle dziennym. Obraz ten zależy od przyjętych założeń projektu iluminacji. Może być stały lub dynamiczny. Ważne jest: ograniczenie czasu ekspozycji i efektywność energetyczna iluminacji. Nocny obraz hotelu poprzez iluminację może znacząco kształtować pożądane emocje wzrokowe. Zaprojektowane rozkłady jasności, barwy i cieni są w stanie podkreślić walory architektury oraz ukryć lub uatrakcyjnić jej słabe strony. W praktyce stała iluminacja może być: zalewowa, akcentowa i mieszana:

1. zalewowa – cały budynek jest niemal równomiernie oświetlony;
2. akcentowa – na budynku występują akcenty świetlne na wybranych elementach architektury, pozostałe części budynku pozostają w cieniu;
3. mieszana – połączenie cech iluminacji zalewowej i akcentowej.

Niezależnie od iluminacji fasady wejście do hotelu należy zaznaczyć światłem w wyróżniający się sposób. Sprzyja to orientacji przestrzennej i podnosi prestiż. Ostatnio pojawiają się dynamiczne i barwne iluminacje LED, które wywołują niezwykłe, jak z kosmosu, efekty świetlne. Iluminacje te towarzyszą nowej lub zmodernizowanej architekturze.

Otoczenie

Otoczenie hotelu Copyright: klp/sxc.hu

Typowe otoczenie hotelu tworzą: droga dojazdowa oraz architektonicznie urządzony teren. Drogę dojazdowa należało by wyraźnie inaczej oświetlić, w porównaniu z drogami miejskimi. Kierowca, jeżeli to możliwe, powinien z daleka rozpoznać tą drogę, a gdy na niej się znajdzie to oświetlenie drogi i otaczającego terenu powinno tworzyć miłe, przyjazne i bezpieczne wrażenie. Wygląd opraw i oświetlonego otoczenia hotelu jest bardzo ważnym elementem marketingu ponieważ wygląd ten może wywoływać pozytywnie lub negatywnie emocje wzrokowe. Zatem może wpływać na pierwsze wrażenia gości, co jest szczególnie ważne w sytuacji, gdy pierwszy raz odwiedzają hotel. Oświetlenie małej architektury i zieleni w otoczeniu hotelu jest elementem trudnej sztuki kształtowania nocnego krajobrazu. Jest to sztuka poziomej iluminacji, która oglądana jest w czasie spaceru, a nie w jednej chwili, jak to najczęściej się dzieje przy pionowej stałej iluminacji fasady.

Hol i recepcja

Iluminacja fasady i oświetlenie otoczenia hotelu decydują o pierwszych zewnętrznych wrażeniach wzrokowych. Natomiast sposób oświetlenia holu i recepcji wpływają na pierwsze wrażenia we wnętrzu budynku hotelowego. Niezależnie od wystroju, najczęściej oczekujemy klarownej orientacji przestrzennej wspomaganej przez system oświetleniowy. Wszystko co ważne dla gościa, powinno być podkreślone światłem: recepcja, wejście do wind, poczekalnia oraz inne istotne miejsca. Charakter i intensywność oświetlenia należy dostosować do pory dnia bez zaniechania funkcji orientacji przestrzennej. Oświetlenie w recepcji najlepiej, gdy zapewnia przyjazny wygląd twarzy oraz tworzyć w bliskim otoczeniu rześką atmosferę, a nie senną. Oświetlenie dekoracyjne i reprezentacyjne w holu pełni istotną funkcję budowania prestiżu. Ważna jest dostosowana do przestrzeni holu skala opraw oświetleniowych oraz ich jednostkowy (unikalny) charakter. Efekty miłego dla oka blasku, jak przy szkle kryształowym, są pożądane.

Komunikacja

Komunikację w hotelu tworzą korytarze, schody i windy. Znamienną cechą korytarzy jest ich długość i związana z nią monotonia w polu widzenia. Istnieją pewne możliwości ograniczania monotonii poprzez modelowanie wnętrza korytarza oświetleniem. Stopnie schodów należy oświetlać z góry w dół – wówczas na schodach rysuje się cień, który zapewnia wyraźny widok krawędzi schodów. W efekcie wzrasta bezpieczeństwo poruszania się po schodach, szczególnie dla osób starszych. Przy oświetleniu windy należy zadbać o miły wygląd twarzy osób, które najczęściej widzą się z bliska po raz pierwszy. Bardzo ważne, dla bezpieczeństwa gości hotelowych, na korytarzu i w windzie są niezawodne systemy awaryjnego oświetlenia ewakuacyjnego oraz czytelne rozmieszczenie znaków ewakuacyjnych.

Pokój

Wnętrze pokoju Copyright: vranarc/sxc.hu

Pokój gościnny jest miejscem, gdzie oświetlenie powinno podkreślać prywatny charakter wnętrza, jak w domu. Efekty prywatności uzyskujemy najczęściej, gdy stosujemy wielopunktowe oświetlenie abażurowe. Bardzo istotna jest również elastyczność, aby użytkownik mógł zmieniać sposób i intensywność oświetlenia stosownie do wieku i preferencji.

Łazienka

Wnętrze pokoju Copyright: theswedish/sxc.hu

Łazienka jest integralną częścią pokoju gościnnego, jest więc również miejscem, gdzie należy podkreślać światłem prywatny charakter wnętrza. Ważne jest bezcieniowe i ciepłe oświetlenie twarzy przed lustrem. Lokalne oświetlenie umywalki, wanny lub kabiny prysznicowej tworzy pogodny klimat.

SPA

Coraz więcej hoteli wprowadza do swego programu SPA, czyli terapie związane z wodą. Często barwne światło jest elementem terapii wodnej, wspomaga relaks i odprężenie. Stosowane jest również oświetlenie antydepresyjne. Aktualnie największym w Europie kompleksem hotelowym SPA jest Tropical Islands, niedaleko Berlina (www.tropical-islands.de).

Siłownia

Aktywność fizyczną należy wspomagać przez intensywne oświetlenie, które stosownie do pory dnia wpływa na funkcje biologiczne organizmu. Pożądana jest regulacja intensywności oświetlenia oraz zmiana barwy światła: rano chłodna, wieczorem ciepła.

Restauracja

Restauracja w Hotelu Holiday Inn Aquila Copyright: Hotel Holiday Inn Aquila

Restauracja w hotelu jest bardzo ważnym miejscem, ponieważ przyjemny i reprezentacyjny obraz tego wnętrza oraz dobre jedzenie może na długo pozostać w pamięci gości. Najważniejszą cechą dobrego oświetlenia w restauracji jest intymność sprzyjająca dobremu jedzeniu. Intymność taka może powstać wówczas, gdy twarze osób siedzących przy stole są w półcieniu, stół jest jasny, a dalsze otoczenie zaznaczono światłem akcentującym. Żywy płomień świecy jest niezastąpionym elementem tworzenia nastroju.

Sala specjalna

Sala specjalna jest miejscem, gdzie goście hotelowi chcą przyjemnie spędzać czas wolny. Na przykład może to być sala kominkowa, kawiarnia, kręgielnia, bar itp. Stosownie do funkcji sali specjalnej oświetlenie powinno być odpowiednio zaprojektowane. Ponadto, należy dążyć, aby otoczenie świetlne w sali wspomagało miły upływ czasu. Szczególną uwagę zwracajmy na wzorniczy dobór sprzętu oświetleniowego, zgodny z charakterem architektury wnętrza.

Sala konferencyjna

Sala konferencyjna Hotel Holiday Inn Aquila Copyright: Hotel Holiday Inn Aquila

Sala konferencyjna jest wnętrzem, gdzie oświetlenie powinno wspomagać procesy komunikacji obrazowej i werbalnej. Gdy dyskusja prowadzona jest z udziałem uczestników na całej sali to oświetlenie ma być równomierne. W sytuacji, gdy odbywa się prezentacja to oświetlenie ogólne należy ściemnić pozostawiając akcenty światła w wybranych, istotnych dla prezentacji miejscach. Sale konferencyjne mają różną wielkość oraz kształt, jednakże zasada wspomagania procesów komunikacji oświetleniem powinna być wszędzie stosowana.

Podsumowanie

Hotel jest szczególnym miejscem, gdzie efekty emocjonalne i funkcjonalne w oświetleniu mogą współdecydować o prestiżu i sukcesie. Wyżej wskazano na miejsca gdzie i jakie efekty oświetlenia mogą wpływać na pożądane emocje gościa hotelowego. W typowym hotelu na oświetlenie zużywa się około 30% energii elektrycznej – dlatego efektywność energetyczna systemów oświetleniowych jest istotnym czynnikiem ekonomicznym. Efektywność ta powinna być wspierana nadzorem personelu nad prawidłowym funkcjonowaniem systemów oszczędzających energię.

Autorem artykułu jest Zbigniew Turlej z Instytutu Elektrotechniki.